"Okullarda Şiddetin Önlenmesi" Konulu Genelge Yayımlandı

Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in imzasıyla, fiziksel, cinsel, duygusal/psikolojik, ekonomik, siber/dijital şiddet, akran zorbalığı, siber zorbalık gibi şiddetin her türlüsünün önlenmesine yönelik yürütülecek çalışmalara yol gösterici olması amacıyla "Okullarda Şiddetin Önlenmesi" konulu genelge yayımlandı.

Millî Eğitim Bakanlığınca, 9 Eylül'de başlayacak yeni eğitim öğretimi dönemi öncesinde, okullarda akran zorbalığı ile siber zorbalığın da içinde bulunduğu her türlü şiddetin önlenmesine yönelik yeni tedbirler alındı. 

Genelgede, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin hükümlerine göre, devletlerin şiddetin önlenmesine yönelik çalışmaları yürütmeyi ve vatandaşlarına şiddetten arınmış bir yaşam sağlamak için gerekli her türlü tedbiri almayı taahhüt ettiğine işaret edildi. Şiddet türleri olarak yapılandırılan fiziksel, cinsel, duygusal/psikolojik, ekonomik, siber/dijital şiddetin bireylerin gelişimlerini olumsuz etkilediği vurgulanan genelgede, özellikle küresel bir problem olarak yer alan şiddete tanık olma ya da şiddet mağduru olma eksenindeki travmatik ve zorlayıcı yaşam öyküsünün, bir diğerine şiddet uygulama riskini artırdığının görüldüğü aktarıldı. Genelgede, yaşamın erken dönemlerindeki travmatik yaşantıların, yaşanan şiddetin türüne göre çeşitli şekillerde farklı grupları etkileyebildiği, bu doğrultuda şiddet aktarımının önlenmesi ve özellikle olumsuz yaşantıların oluşmasını engellemeye yönelik gelişimsel önleyici yaklaşımın esas alınmasının önemi vurgulandı. 

"Hassasiyetlere yönelik temalar Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde bulunuyor"

Millî Eğitim Bakanlığının her türlü şiddete yönelik önleyici ve koruyucu çalışmalar kapsamında eğitime erişim ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bireylerin sosyal hayata katılımlarının ve bilgi ve becerilerinin artırılması ve bireyin her yönden desteklenmesine ilişkin çalışmaları kapsayan genelgede, şu bilgilere yer verildi: "Bu hassas ve ciddi konuda sorumluluklarını yerine getirmek noktasında merkez ve taşra birimleri şiddetin önlenmesi ve şiddet mağdurlarının korunmasında ilgili tüm mevzuatın gözetilerek söz konusu faaliyetlerin etkili ve süratli biçimde yürütülmesini esas almaktadır. Söz konusu hassasiyetlere yönelik temalar Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde bulunmaktadır." 

Tüm okul yöneticileri şiddetin önlenmesine yönelik hizmet içi eğitime tabi tutulacak

Genelgede özellikle göç, deprem, salgın hastalık gibi afet ve acil durumlarla mücadele dönemleri de dahil olmak üzere şiddetin önlenmesi ve mağdurun korunması için sunulan hizmetlerin devamlılığının esas alınması vurgulanarak konuya ilişkin şu hususlara riayet edilmesi istendi: Genelgeye göre Bakanlık taşra teşkilatındaki bütün yöneticiler, okul ve kurumlarda şiddetin önlenmesine yönelik mevzuatın etkin şekilde uygulanması hususunda ilgili birimlerce hizmet içi eğitime tabi tutulacak, bu kapsamda hizmet içi eğitim uygulama planı oluşturulacak ve sonuçları ilgili birime gönderilecek. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il yürütme komisyonunca illerindeki okul ve kurum ortamlarında şiddete neden olabilecek risk faktörlerinin tespit edilerek öncelikli risk faktörlerine ve şiddetin etkilerine yönelik gerekli tedbirler alınacak. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il yürütme komisyonunca, okul rehberlik ve psikolojik danışma programı ile rehberlik ve araştırma merkezlerinin (RAM) rehberlik ve psikolojik danışma (RPD) hizmetleri bölümünün yıllık çalışma planında şiddetin önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verilecek. 

RAM'ların sorumluluk bölgesinde rehber öğretmeni olmayan okullarda, RPD hizmetleri bölümünün yıllık çalışma planında yer alan şiddetin önlenmesine ilişkin faaliyetler yürütülecek, RAM'ların RPD hizmetleri bölümü yıllık çalışma planında şiddetin önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verilecek ve çalışmalar, kurum müdürlüğünce e-Rehberlik sistemine işlenecek. Okul ve kurum müdürlüğünce, okul rehberlik ve psikolojik danışma programında şiddetin önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verilerek çalışmalar, e-Rehberlik sistemine kaydedilecek. Okul ve kurum içinde ve dışında güvenliği sağlamak amacıyla yönetimce gerekli tedbirler alınacak ve ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılacak. Okul rehberlik ve psikolojik danışma servisleri ile RAM'ların şiddetin önlenmesine yönelik yürüteceği çalışmalarda uygun koşullar ve personel desteği sağlanacak. Okul ve kurum müdürlüğünce eğitim ortamlarında şiddete neden olabilecek risk faktörleri tespit edilerek öncelikli risk faktörlerine veya şiddetin etkilerine yönelik gerekli tedbirler alınacak. 

İlgili kamu kurum ve kuruluşları ile imzalanan ve 1 Temmuz 2022 tarihli ve 53167239 sayılı yazı ile iletilen "Çocukların Eğitim Süreçlerinin Güvenliğine İlişkin Koruyucu ve Önleyici Hizmet ve Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik İş Birliği Protokolü" doğrultusunda, okul ve kurum müdürlüğünce okul güvenliği ile ilgili tespit edilen öncelikli durumlar, ivedilikle üst birim ve kolluk kuvvetlerine bildirilecek. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 24 Mayıs 2024 tarihli yazısı doğrultusunda, hakkında koruma ve bakım tedbiri olup ilgili Bakanlığın hizmet modellerinden yararlandırılan çocukların ihmal ve istismarına ilişkin tespit ve ihbarlar, kolluk kuvvetleri ve adli merciler ile birlikte eş zamanlı olarak aynı Bakanlığın il müdürlüklerine de bildirilecek. Okul-aile iş birliğini güçlendirerek şiddetin önlenmesinde velilerin desteğini sağlamak için gerekli tedbirler alınacak, çalışmalara araç-gereç, ulaşım ve bütçe ile personel desteği verilecek. 

Eğitim çağı dışında kalan vatandaşların halk eğitimi merkezlerince yürütülen eğitimlerle okuryazarlık düzeyinin, farkındalık ve bilgi ve becerilerinin artırılması sağlanacak. Şiddetle mücadelede kurumlar arası etkin izleme, koordinasyon ve işbirliğinin geliştirilmesi için şiddetin önlenmesine yönelik yürütülecek çalışmalarda ilgili kurum ve kuruluşlar ile üniversiteler arasında işbirliği yapılacak, Çocukların Eğitim Süreçlerinin Güvenliğine İlişkin Koruyucu ve Önleyici Hizmet ve Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik İş Birliği Protokolü hükümleri doğrultusunda il ve ilçelerde kurulan yürütme kuruluna etkin katılım sağlanarak güvenli okul ortamı oluşturulacak. 

Güvenli okul ortamları için çalışılacak

Genelgede yer verilen hususlar doğrultusunda, okul ve kurumlarda eğitim-öğretimin güven ortamında yürütülebilmesi ve şiddet içeren davranışlara mahal verilmemesinin esas olduğu vurgulanarak, belirlenen görev ve sorumlulukların titizlikle yerine getirilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmeden güvenli okul ortamlarının oluşturulması için çalışılması istendi. Özellikle göç, deprem, salgın hastalık gibi afet ve acil durumlarla mücadele dönemleri de dâhil olmak üzere şiddetin önlenmesi ve mağdurun korunması için sunulan hizmetlerin devamlılığının esas alınması vurgulanarak güvenli alan becerileriyle sanal okuryazarlıklarının geliştirilmesi belirtildi.